9. Yargı Paketi 14.10.2024 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Adaletin hızla erişilebilir hale gelmesi, hak arama özgürlüğünün güçlendirilmesi ve toplumsal adaletin sağlanması gibi hedeflerle şekillenen bu paket, birçok toplumsal sorunun çözümüne katkı sunmayı amaçlıyor.

Çocuklara Yönelik Sosyal Destek

Çocuk Koruma Kanunu’na yapılan eklemelerle, çocukların korunması ve rehabilitasyonu için sosyal hizmetler uzmanlarına yönelik ödenek düzenlemeleri getirilmiştir. Sosyal çalışma görevlilerinin aylıklarının yanı sıra alacakları ödenekler ile bu hizmetlerin teşvik edilmesinin çocukların daha iyi bir şekilde korunması ve desteklenmesi için önemli bir kurumsal adım olduğu kanaatindeyiz.

Soy Bağının Reddi ve Evlat Edinme İşlemlerinde Yenilikçi Düzenlemeler

Önceden sadece baba ile çocuğa verilen soy bağının reddi davası açma hakkı artık anneye de verilmiştir. Bu düzenleme ile anneler, çocuklarıyla baba arasındaki hukuki bağın iptal edilmesini talep edebilecektir. Önceden bu hak sadece çocuğa ve babaya tanınırken artık annelere de böyle bir hak tanınmasının ailenin dinamikleri açısından önemli bir adım olarak görmekteyiz.

Bununla birlikte evlat edinilen çocukların nüfus kaydına evlat edinen anne ve babalarının isimlerinin yazılmasına karar verilmiştir. Evlat edinilen çocukların ayırt etme gücü varsa evlat edinen kimselerin adı kimliklerine talepleri üzerine yazılacaktır. Bu düzenleme ile evlat edinme kurumunun daha güvenli işleyeceği öngörülmektedir. Bununla birlikte geçmişte yaşadıkları travmaları geride bırakmak ve ruhsal açıdan telafi edebilmek adına evlat edinilen kişilere önemli bir imkan sağlanmaktadır.

Hukuk Mesleklerine Giriş Sınavı ve Arabuluculuk Hakkında Düzenlemeler

9.Yargı Paketi, hukuk meslekleri sınavlarının niteliğini iyileştirmeyi amaçlarken, arabuluculuk alanında da bazı önemli değişiklikler getirmiştir. Hukuk mesleklerine giriş sınavındaki soru sayısı 100’den 120’ye çıkarılmıştır ve farklı hukuki alanlarda sorular eklenebileceği belirtilmiştir.

Paketle, 20 yıl kıdemi olan hukukçuların sınavsız arabulucu olabilmesi sağlanmıştır. Türkiye Barolar Birliği kanun yayımlanmadan önce bir bildiri yayınlayarak bu düzenlemenin, Anayasamızdaki eşitlik ilkesine aykırılık taşıyan bir durum yarattığını, sınavın kaldırılacaksa 5 yıl kıdemi olan ve hukuk mesleği yapan herkes için kaldırılması gerektiğini belirtmiştir. Tartışmalar devam etse de ilgili hüküm 9. Yargı Paketi ile yürürlüğe girmiştir.

Taşınmazlara İlişkin Arabuluculuk Sürecinde Kolaylıklar

Taşınmazlarla ilgili yapılan düzenlemeyle, arabuluculuk anlaşmalarına ilişkin tutanakla tapu müdürlüğüne başvurarak tapu tescil talebinde bulunma imkânı sağlanmıştır. Bu düzenlemeden önce arabuluculuk tutanaklarının resmi belge olmaması nedeniyle tapu müdürlüklerinde doğrudan kullanılmasına müsaade edilmiyordu. Arabuluculuk sürecinde anlaşma sağlansa dahi tutanağın mahkeme kararına dönüştürülmesi için dava açmak gerekiyordu. Artık yeni düzenleme ile icra edilebilirlik şerhi alan arabuluculuk tutanakları ile devredilen taşınmazlar tapuda tescil edilebilecek.

İstinaf ve Temyiz Yargılamasında Hızlı ve Etkin Hak Arama

İstinaf ve temyiz yargılamasında hukuk daireleri arasındaki iş bölümünde yaşanan uyuşmazlıkların hızlıca çözülmesi, temyiz tutarlarının doğru belirlenmesi, dosyaların daha kısa sürede sonuçlanması amaçlanarak yapılan düzenlemelerle hak arama sürecinin hızlanacağını ve yargılamanın daha verimli hale geleceğini ümit ediyoruz.

Uzlaştırmada İhtiyaçlara Yönelik Adımlar

Ceza muhakemesinde uzlaşma sağlansa dahi uzlaştırma görüşmeleri sırasında tespit edilemeyen veya daha sonradan ortaya çıkan zararların tazmini için mağdurlara hukuk mahkemelerinde dava açabilme hakkı tanınmıştır.

Bununla birlikte daha önce hukuk eğitimi almış ve farklı meslekleri icra eden kişilerin uzlaştırmacı olabilmesi mümkünken düzenleme ile artık yalnızca hukuk fakültesi mezunlarının uzlaştırmacı olarak görev alabilmesi öngörülmüştür.

Yukarıda bahsi geçen düzenlemeler incelendiğinde 9. Yargı Paketi’nin adaletin daha hızlı, erişilebilir ve etkili bir şekilde sunulmasını amaçlayan önemli değişiklikler içerdiğini görüyoruz. Bununla birlikte özellikle arabuluculukta belli bir grup hukukçu için sınav şartının kaldırılması ve uzlaştırmacılıkta sadece hukuk fakültesi mezunlarına yetki verilmesinin tartışmalara yol açabileceğini öngörüyoruz.

Yargı sistemindeki reformlar, toplumsal adaletin sağlanması açısından önemli adımlar olsa da uygulamada karşılaşılacak zorlukların da göz önünde bulundurulması gerektiği unutulmamalıdır. Adaletin sağlanması yalnızca kanunla değil, kanunların eşitlik ve hukuki güvenlik ilkelerine uygun şekilde uygulanmasıyla mümkündür.